“ Tôi đã sống một ngôi nhà
trên đỉnh đồi
dưới chân nhà
Vườn cây trái trải ra
Một nếp nhà nho nhỏ
Đứng bên thềm
Tôi có thể nhìn ra tận biển xa”
Zeze là một cậu bé bốn tuổi, sinh ra trong gia đình nghèo đông con, trên em có hai người chị lớn, một anh trai và cậu em nhỏ tên là Luis.
Có lẽ sẽ chẳng có câu chuyện Cây cam ngọt của tôi, nếu như Zeze là một cậu bé hiền lành và ngoan ngoãn, nghe lời bố mẹ như bao bạn nhỏ khác. Hoàn toàn ngược lại, Zéze ưu nghịch ngợm, trò đùa của em không ít lần khiến gia đình và những người lận cận không ít phen hoảng hốt và tức giận.
Như làm giả con rắn trên hàng rào, khiến cho cô bụng bầu 6 tháng suýt chút nữa trượt té.
Hay có những lần để dậy thép gai mắc trên hàng rào, bị những người hàng xóm la lối, không ngừng mắng nhiếc.
Nếu đầu khi đến cuối phố có bất cứ nơi đâu trò nghịch ngợm nào người ta sẽ thốt lên rằng: “đó là thằng con ông paulo đấy, thằng ranh con đồ phá hoại”
Hậu quả là, không ít trận đòn roi thừa sống thiếu chết từ gia đình đã đến với em.
Nguyên nhân do đâu Zeze lại có hành động như vậy?
Hẳn là Zeze như bao bạn nhỏ khác, ở độ tuổi lên bốn, em bước vào trên hành trình khám phá thế giới, cuộc sống xung quanh ( điều này xuất hiện sớm bắt đầu từ lúc trẻ 13 tháng tuổi), trẻ làm bất cứ điều gì mà bản thân cảm thấy thích thú và làm chúng theo cách riêng. Dĩ nhiên trẻ chưa thể lường được toàn bộ hậu quả gây ra vì năng thức nhận chưa đủ nhận biết để phân biệt giữa hành vi đúng đắn, sai trái, nên và không nên.
Hoặc điều này cũng có thể liên quan đến khí chất bẩm sinh bên trong mỗi trẻ. Tiếp cận dưới lăng kính khoa học tâm lý. Mỗi người sinh ra trên đời đều sở hữu những khí chất riêng biệt. Khí chất là đặc điểm cơ bản của hệ thần kinh, tạo ra các diện mạo nhất định của toàn bộ hoạt động ở mỗi cá thể/ con người. Mỗi người mỗi khí chất, có hành vi, cử chỉ, cách nói năng không giống nhau.
Khí chất là yếu tố bẩm sinh tồn tại bên trong mỗi người và thường không cố định. Đó là lý do có những bé sinh ra lanh lợi, biểu đạt thông minh một cách tự nhiên, nhưng có bé lại nhút nhát, lặng lẽ, hiền hòa.
Zezé trong câu chuyện Cây cam ngọt của tôi, cậu bé vô cùng tinh nghịch, có lẽ em sở hữu đặc điểm khí chất linh hoạt, ưu sự náo nhiệt. Vì vậy có lúc em ngoan ngoãn chơi trước sân nhà, dịu dàng chăm sóc cậu em trai bé bỏng, nhưng rồi sau đó, mọi chuyện hoàn toàn khác bởi lúc đó” “cha đỡ đầu” là quỷ dữ của tôi huých một cái thì chẳng có gì hay hơn trò tinh quái.“
Nếu chúng ta có những em bé giống như Zeze
Một em bé không ngừng bày ra những trò nghịch ngợm, phá phách đến mức người lớn không ngừng gọi em là đứa trẻ hư, đứa con sinh ra từ trái tim của quỷ dữ.
Một em bé “nói không biết nghe, đe không biết sợ”.
Với những em bé như vậy, chắc chắn thách thức với ba mẹ sẽ nhiều hơn, ba mẹ sẽ cần nhiều thời gian cùng sự kiên nhẫn để có thể tiếp tục đồng hành cùng trẻ bước tên trên tiến trình khám phá bản thân, nâng cao năng lực điều chỉnh hành vi.
“Hư” không phải bản chất cố định của trẻ, hiểu cách chính xác hơn, “Hư” đơn giản chỉ là hành vi chưa thích hợp ở thời điểm này, sẽ thay đổi, được điều chỉnh bằng kỹ năng ứng xử phù hợp rèn luyện theo tháng năm.
Hiện tại cậu bé Zeze trong sách ngày nào đã lớn lên, trở thành tác giả viết lại câu chuyện của cuộc đời mình, đã khám phá được nhiều điều quý giá trên hành trình chạm đến cuộc sống, nghĩa là dù đôi khi thiên tính bướng bỉnh, tinh quái tưởng chừng như không thể dạy dỗ lại có thể thay đổi và chuyển biến thành những gì tích cực và đẹp đẽ hơn cả. Bởi mọi điều trong cuộc sống, tất cả mọi thứ bao gồm cả con người không cố định, luôn có khả năng chuyển biến thay đổi và phát triển một cách tài tình.
Sự trưởng thành mà Zeze có được phải chăng chính là nhờ em gặp được gặp hai người bạn tri kỉ lớn nhất cuộc đời, Cây cam ngọt sau nhà, một cái cây ngỡ vô tri vô giác lại có thể gắn bó, lắng nghe em buồn vui trong đời em một cách chân thành, không phán xét, có thể cùng em khám phá thế giới theo cách tâm hồn và trái tim em luôn mong mỏi được hướng đến.
Ông Bồ Đào Nha, người sẵn sàng cho em lên chiếc xe xịn xò của mình,chở em vòng vèo qua những cung đường rộng thênh thang, nhờ tấm lòng nhân hậu, chân thành, không ngừng nhắc nhở em điều chỉnh hành vi, lời nói mà ông còn giúp Zeze cảm nhận được tình yêu thương và có cơ hội điều chỉnh lại chính mình.
Việc nuôi dưỡng một đứa trẻ chưa bao giờ là một điều dễ dàng. Mỗi trẻ mỗi đặc điểm, tính cách, khả năng thiên bẩm, thách thức riêng. Tình yêu thương, uốn nắn, kỉ luật phù hợp vẫn luôn là bộ ba song hành để giúp trẻ lớn lên và trưởng thành từng ngày.
Và nếu tất cả chúng ta có thể tiếp cận hành vi chưa phù hợp nơi trẻ dù ở mọi lứa tuổi là một cơ hội cha mẹ giúp con học cách tự điều chỉnh bản thân, điều đó sẽ giúp trẻ lớn lên phát triển khỏe mạnh về cả thể chất lẫn tinh thần, và để trái tim cha mẹ chạm đến sự bình yên và nhẹ nhàng trong nhiều khoảnh khắc của đời sống.
Như ZeZe ngày nào, “đứa trẻ sinh ra từ trái tim quỷ dữ” được cảm hóa bằng tình yêu thương ươm mầm qua thời gian, trở thành người tri thức tử tế và tài năng. Như thể câu nói của bác Edmundo ngày nào đã linh nghiệm: “ Cháu là mặt trời và các vì sao sẽ sáng lấp lánh quanh cháu.”
.